سوالات روانشناسی

طاهره ثانوی

کار‌شناس ارشد روان‌شناسی بالینی

۱-دختری ۱۵ ماهه دارم که زمان خواب باید حتما انگشتان دستش در دهانش باشد تا خوابش ببرد و فقط با این کار آرامش می‌گیرد. می‌ترسم این عادتش ماندگار شود، راهنمایی‌ام کنید.

این عادت رفتاری دختر شما نشان‌دهنده آن است که نیاز به مکیدن در او کاملا ارضا نشده است. معمولا در این‌گونه موارد توصیه می‌شود پستانک را جایگزین مکیدن انگشت کنید، چرا که پستانک را می‌توان به موقعش با تکنیک‌های مختلف از او گرفت، ولی انگشتش همیشه با اوست و اگر از این رفتار همچنان لذت ببرد، به یک عادت رفتاری ماندگار تبدیل خواهد شد. تلاش کنید شب‌ها با دستانش بازی کنید یا پستانک و لاک تلخ را به ترتیب و با صبر و حوصله امتحان کنید تا موفق شوید.

۲-پسر ۴ ساله‌ای دارم که اگر به خواسته‌اش عمل نکنیم سریع دست بلند می‌کند. حتی با بچه‌ها هم همین کار را می‌کند. در ضمن به خاطر لجبازی زیاد روزی 6 قطره هالوپریدول مصرف می‌کند. چه برخوردی با او داشته باشیم؟

قطعا مصرف دارو در این سن تحت نظر پزشک متخصص صورت گرفته است که توصیه می‌کنم از ایشان به صورت حضوری کمک بگیرید. اما به اختصار می‌توان گفت که پرخاشگری در کودکان رفتاری تقلیدی است. به این معنا که حتما الگوی یادگیری داشته است که باید از آن الگو دوری کند و جایگزین خوبی برایش تعیین شود. همچنین لجبازی و منفی کاری خاص این سن است. شما می‌توانید با تقویت رفتارهای مثبت و خاموش کردن رفتار پرخاشگرانه، مانع ادامه این‌گونه رفتار‌ها در او شوید و مهم‌تر آنکه مهارت‌های ارتباطی با همسالان را بیشتر در او تقویت کنید. در ‌‌نهایت توصیه می‌کنم مقاله «چهارده راهکار مقابله با منفی کاری کودکان» اینجانب را که در شماره‌های قبلی چاپ شده مطالعه کنید.

۳-دختر ۱۹ ماهه‌ای دارم که تا به حال نتوانسته‌ام رابطه خوبی با او برقرار کنم. زود عصبانی می‌شود و به همین دلیل لجباز شده است و برای هر چیزی بهانه می‌گیرد. من را راهنمایی کنید.

دقیقا متوجه نشدم منظورتان از این‌که نتوانسته‌اید با دخترتان ارتباط برقرار کنید چیست؟ آیا شما زود عصبانی می‌شوید یا دخترتان؟! برای پاسخ به سوال شما نیاز به توضیح بیشتری دارم و به عنوان یک مادر می‌توانم بگویم که کودکان موهبتهای الهی شیرینی هستند که قطعا با کمی صبر می‌توانیم قلق‌شان را به دست آوریم و از دوران کودکی آن‌ها ‌‌نهایت لذت را ببریم. در این صورت نه تنها عصبانی نمی‌شویم بلکه با سپری کردن وقت در کنار این کودکان شیرین می‌توانیم لحظات زیبایی بسازیم و براسترس‌های روزانه هم غلبه کنیم. برای راهنمایی بیشتر منتظر توضیحات شما خواننده عزیز هستم.

۴-دختر ۳ ساله من ناخن دستش را به طور مداوم می‌خورد. هرکاری که بلد بودم مثل تشویق و صحبت انجام دادم ولی مشکل هنوز حل نشده است. راهنمایی‌ام کنید.

ناخن جویدن در کودکان نشانه اضطراب آن‌هاست و مادامی که این اضطراب زمینه‌ای و نهفته را نیابید، نمی‌توانید با شیوه‌های دیگر این مشکل را حل کنید. چنانچه به ظاهر هم موفق شوید اضطراب حل نشده او مدتی بعد به شکل دیگری بروز می‌کند. پس توصیه می‌کنم با مراجعه حضوری به یک روان‌شناس کودک دلایل این رفتار دخترتان را پیدا کنید.

۵- من و همسرم از هم جدا شده‌ایم. دختر ۷ساله‌ای دارم که چون رابطه زیادی با پدرش نداشته،‌ به ظاهر با این قضیه مشکلی ندارد و کنار آمده. ظاهری آرام دارد و مؤدب و مستقل است.  فقط این‌که زودرنج است و هر خنده از کسی را مسخره استنباط می‌کند و گریه می‌کند. گاهی اوقات هم لجبازی می‌کند یا می‌گوید، دوستت ندارم. باید با او چگونه رفتارکنم؟

به خاطر داشته باشید که شما به عنوان یک بزرگسال موقعیت طلاق و جدایی را تجربه و درک می‌کنید، در حالی‌که دخترتان آن را به شکل متفاوتی می‌بیند و تجربه می‌کند. کودکان صرف نظر از سن‌شان توانایی محدودی برای درک آنچه در جریان طلاق روی می‌دهد، احساسی که دارند (غم یا خشم) و سوالاتی که برای‌شان پیش می‌آید، دارند. گاهی خود را مقصر می‌دانند و سرزنش می‌کنند، گاهی در تخیلات‌شان باور دارند که والدین‌شان دوباره نزد یکدیگر بازمی‌گردند. توصیه می‌کنم با دخترتان بیشتر گفت‌وگو کنید و به طور کاملا دوستانه و خصوصی دلایل رنجشش را جویا شوید. گفت‌وگو با بچه‌ها در مورد جدایی غالبا سخت‌ترین و عاطفی‌ترین گام در این فرآیند است، اما نحوه گفت‌گو و بحث با آن‌ها زمینه گفتگوهای آینده را هموار ساخته و مستقیما بر اعتماد به نفس آن‌ها موثر است. در ‌‌نهایت پیشنهاد می‌کنم کتاب «نیاز (راهنمای والدین، معلمان و مشاوران) فرزندان طلاق و جدایی»، ترجمه خانم دکتر فاطمه قدیری، نشر دانژه را مطالعه کنید.